[p. 193]

DCLVI

Lettres de sauvegarde données en faveur d’Isabelle d’Avaugour, vicomtesse douairière de Thouars1.

  • B AN JJ. 120, n° 355, fol. 172 v°
  • a P. Guérin, Archives historiques du Poitou, 21, p. 193-196
D'après a.

Karolus, etc. Notum facimus universis, presentibus pariter et futuris, quod nos, ad supplicacionem dilecte et fidelis consanguinee nostre Ysabellis d’Avaugour, vicecomitisse Thouarcii et domine de Meduana, vidue, asserentis ex certis et verisimilibus conjecturis justam causam metus habere ne eidem, in persona, rebus, possessionibus, [p. 194] terris, jurisdicionibus, hominibus et bonis suis violencie, injurie aut molestaciones vel inquietaciones indebite propter hoc inferantur, attentis laudabilibus gratuitisque serviciis per dictam supplicantem nobis et carissimo domino et genitori nostro, cujus anima in pace requiescat, ac carissimis patruis et consanguineis et aliis fidelibus nostris, in guerris nostris et aliàs diversimode impensis, et que incessanter impendere non desinit, eandem supplicantem, ad quam pro dictis causis et aliis justis ad hoc nos et non immerito moventibus, affectum sicut decet gerimus specialem, una cum ejus familia, rebus, juribus, terris, possessionibus, jurisdicionibus, usibus, hominibus de corpore et bonis suis universis in regno nostro existentibus, in et sub protectione et salva gardia nostris specialibus, ad sui juris conservacionem dumtaxat, ex nostris speciali gratia et auctoritate regia, suscipimus et ponimus per presentes, in eadem speciali et salva gardia perpetuo permansuram. Dantes serie presentium in mandatis gubernatori nostro de Ruppella ac baillivo Rothomagensi, ceterisque justiciariis nostris, modernis et futuris et qui pro tempore fuerint, vel eorum locatenentibus et eorum cuilibet, prout ad eum pertinuerit, quatinus dictam supplicantem in suis possessionibus, juribus, usibus, franchisiis, jurisdicionibus, libertatibus et saisinis, in quibus ipsam esse suosque predecessores fuisse pacifice ab antiquo repererint, in et sub dicta protectione ac speciali et salva gardia manuteneant et conservent, ipsamque ab omnibus injuriis, violenciis, gravaminibus, oppressionibus, vi armorum et potencia laycorum, ac inquietacionibus, perturbacionibus et novitatibus indebitis quibuscunque tueantur et defendant, nec sibi permittant in persona, familia, rebus, terris, usibus, juribus, jurisdicionibus, hominibus de corpore et bonis suis predictis violenter aliquas injurias aut molestaciones, seu novitates indebitas, fieri vel inferri, quas, si facta esse vel fuisse in predicte nostre salve gardie [p. 195] et dicte supplicantis prejudicium invenerint, eas ad statum pristinum et debitum celeriter reducant seu reduci faciant indilate, ac emendam condignam nobis et parti propter hoc prestari, et de personis de quibus dicta supplicans, vel dicti ejus familia, gentes seu homines de corpore assecuramentum habere voluerint, eisdem, juxta patrie consuetudinem, legitimum prestari faciant, presentemque salvam gardiam nostram in locis et personis ubi et prout expedierit, publicari et intimari. Penuncellos eciam seu baculos nostros regios, in signum hujusmodi salve gardie nostre, in et super bonis, domibus, maneriis et possessionibus dicte supplicantis et dictorum suorum hominum de corpore, si opus fuerit, apponi faciant, ne quis causam habeat ignoranciam allegandi, inhiberi faciendo omnibus personis de quibus extiterint requisiti, sub certis et magnis penis nobis applicandis, ne dicte supplicanti, in personis, familia, rebus, hominibus, juribus et bonis suis injuriari aut aliàs indebite molestari presumant. Et si inter supplicantem aut familiares suos, seu homines de corpore et quosvis alios, occasione bonorum suorum quorumcunque in regno nostro existentium, aliquod oriatur debatum, debato ipso et rebus contenciosis ad manum nostram, tanquam superiorem, positis, locisque ablatis primitus et ante omnia ac realiter et de facto ressaisitis et restitutis, factaque recredencia per illum seu illos judices, per quem vel quos debebit fieri, illi de dictis partibus cui de jure furit facienda, partes debatum hujusmodi facientes, ac eciam dicte nostre salve gardie infractores, et qui in contemptum ejusdem servientibus nostris et gardiatoribus super hoc deputandis, gardiatoris officium exercendo, injuriam fecerint vel offensam, seu qui inobedientes fuerint, coram judicibus ad quos predictorum cognicio pertinere debuerit, adjornent seu adjornari faciant, super hoc processuros et facturos quod fuerit racionis, exhibendo partibus, ipsis auditis, super hoc celeris justicie complementum. Et quo ad [p. 196] premissa diligencius exequenda, unum vel plures de servientibus nostris, quociens opus erit, eidem supplicanti gardiatores concedant et deputent, cum super hoc fuerint requisiti, sumptibus et expensis dicte supplicantis ; qui tamen de hiis que cause cognicionem [requirunt] se nullatenus intromittant. Qui quidem gardiatores et eorum quilibet faciant et facere possint omnia et singula ad gardiatoris officium spectantia et pertinere debentia, ab omnibus autem justiciariis et subditis nostris predictis gardiatoribus et eorum cuilibet, in premissis et ea tangentibus, pareri volumus et efficaciter intendi, ac auxilium, consilium et favorem prestari, si opus fuerit et super hoc extiterint requisiti. Quod ut firmum et stabile perseveret in futurum, sigillum nostrum presentibus litteris duximus apponendum. Salvo in aliis jure nostro et in omnibus quolibet alieno. Datum Parisius, anno Domini millesimo ccc° octogesimo secundo, et regni nostri secundo, mense junii.

Per consilium. G. Niczon. — Roony.


1 Une notice développée a été consacrée à la vicomtesse douairière de Thouars, dans notre précédent volume, p. 196, note. Elle prend ici le titre de dame de Mayenne, de Meduana, qui fut porté d’abord par sa sœur aînée, Jeanne, héritière d’Avaugour, mariée en 1318 à Guy de Bretagne, comte de Penthièvre, puis par la fille de celle-ci, Jeanne, duchesse de Bretagne, femme de Charles de Blois