DLXXIII

Karolus, Dei gracia Francorum rex. Notum facimus universis, tam presentibus quam futuris, quod nos predecessorum nostrorum vestigiis inherere volentes, totis desideramus affectibus regni nostri subditos et precipuè personas ecclesiasticas in pacis transquillitate fovere, ut eo libencius valeant Domino familiari et ad divinum servicium intendere devocius astringantur, quo per regalem potenciam ab invasionibus, oppressionibus, inquietacionibus, injuriis et violenciis noverint se defensas. Eapropter nos, ad supplicacionem dilectorum nostrorum episcopi et capituli ecclesie cathedralis Malleacensis, in protectione ac salva et speciali gardia regia, tam in capite quam in membris, [p. 340] una cuna eorum familiaribus atque bonis suis omnibus quibuscunque, ab antiquo existentibus, ipsos episco pum et capitulum, presentes et futuros, ecclesiamque predictam, tam in capite quam in menbris, ac dictorum episcopi et capituli familiares hominesque de corpore, si quos habent, cum eorum bonis et rebus universis ex habundanti in nostris protectione et salva et speciali gardia suscipimus et ponimus per presentes, de gracia speciali, et eisdem gardiatores deputamus speciales gubernatorem ville nostre de Rupella ac baillivum nostrum Exempcionum senescalliarum Turonensis, Andegavensis, Pictavensis et Angolismensis, presentes et futuros, vel locatenentes eorumdem, quibus et eorum cuilibet, prout ad eum pertinuerit, mandamus, ac dicto gubernatori, quo ad possessiones et bona dicte ecclesie existentes, et defensores commorantes in senescallia et ressorto Xanctonensi committimus, nec non dicto baillivo, quo ad possessiones et bona ipsius ecclesie existentes et defensores commorantes in senescalliis Pictavensi et Angolismensi, ac ressortis earumdem, eciam committimus per presentes quatinus predictos episcopum et capitulum, tam in capite quam in membris, ac singulares personas dicte ecclesie nec non familiares ipsorum et homines predictos, atque omnia quecunque bona sua defendant seu defendi faciant ab omnibus injuriis, violenciis, gravaminibus, oppressionibus, molestacionibus, vi armorum, potencia laycorum ac inquietacionibus et novitatibus indebitis quibuscunque, et in suis justis possessionibus, usibus, juribus, franchisiis, libertatibus et saisinis, in quibus ipsos esse suosque predecessores fuisse pacifice ab antiquo invenerint, sub eisdem proteccione ac salva et speciali gardia nostris manuteneant et conservent, nec permittant in personis ipsorum familiariumque et hominum predictorum aliquas injurias, aut in maneriis et bonis suis indebitas novitates fieri vel inferri, quas, si factas esse vel fuisse, in presentis [p. 341] nostre salve gardie et ipsorum prejudicium, invenerint, ad statum pristinum et debitum reducant seu reduci [faciant], ac nobis et parti emendam condignam propter hoc fieri et prestari, dictamque salvam gardiam nostram, ubi oportunum fuerit, solenniter publicare, et in signum ejusdem penuncellos nostros seu baculos regios in et super locis, domibus, rebus et possessionibus, juribus, juridicionibus et bonis eorumdem ac cujuslibet ipsorum in terra que jure scripto regitur, et alibi in casu eminentis periculi, situatis, apponi faciant et procurent ; inhibentes seu inhibere facientes, ex parte nostra, omnibus personis, de quibus fuerint requisiti, sub certis et magnis penis, nobis applicandis, ne eisdem aut eorum familiaribus hominibusque predictis, grangiis, domibus, possessionibus, rebus aut bonis suis quibuscunque, quomodolibet forefacere presumant. Et si in casu novitatis inter ipsos aut familiares eorumdem et homines predictos et alios, racione bonorum dicte ecclesie quorumceunque, aliquod oriatur debatum, ipsum et rem contenciosam ad manum nostram, tanquam superiorem, ponant seu poni faciant, et per ipsam facta recredencia illi ex partibus cui de jure fuerit facienda, partes debatum facientes, et eciam hujusmodi salve gardie infractores et contemptores, et qui in contemptum ejusdem predictis gardiatoribus, aut eorum alteri, seu deputandis ab ipsis, vel eorum altero, injuriam fecerint vel offensam, sive qui eis inobedientes fuerint vel rebelles, adjornent seu adjornari faciant coram ipsis, processuros super hoc, ut jus erit. Si vero dicti episcopus et capitulum, aut singulares persone dicte ecclesie, vel aliqui de suis familiaribus et hominibus predictis, ab aliquo vel aliquibus assecuramentum habere voluerint, illud eisdem prestari faciant bonum et legitimtim, juxta patrie consuetudinem et prout de racione fuerit faciendum. Omnibus autem justiciariis et subditis regni nostri, presentibus et futuris, damus tenore presentium in mandatis quatinus prefatis [p. 342] gubernatori et baillivo, et eorum cuilibet, ac deputandis ab ipsis, vel eorum altero, in premissis et eorum singulis pareant efficaciter et intendant, prestentque auxilium et favorem, si opus sit et super hoc fuerint requisiti. Quod ut firmum et stabile perpetuo permaneat in futurum, presentes litteras sigilli nostri munimine jussimus roborari. Nostro in aliis et quolibet alieno in omnibus jure salvo. Datum et actum Parisius, anno Domini millesimo ccc. lxxiiii. et regni nostri undecimo, mense junii.

Per consilium Parisius existens. Jacobus Segart.