[p. 58]

MXXXVI

Confirmation des chartes de commune octroyées à la ville de Niort par les rois Philippe-Auguste et saint Louis.

  • B AN JJ. 198, n° 103, fol. 104 ; AN JJ. 210, n° 81, fol. 52
  • a P. Guérin, Archives historiques du Poitou, 29, p. 58-59
D'après a.

Karolus, Dei gratia Francorum rex. Notum facimus universis, presentibus pariter et futuris, nos vidisse litteras carissimorum progenitorum nostrorum Philipi et Ludovici, inclite memorie regum Francie, majoribus, burgensibus et communie ville de Nyorto in comitatu nostro Pictavie concessas, tenorum subsequentium :

In nomine sancte et individue Trinitatis, amen. Philippus, Dei gratia Francorum rex. Noverint universi, presentes pariter et futuri, quod nos concedimus burgensibus nostris de Nyorto, in eadem villa commorantibus, ut communiam suam habeant ad puncta et consuetudines communie Rothomagensis, que continentur in registro nostro. Quod ut perpetuum robur obtineat, sigilli nostri auctoritate et regii nominis karactere inferius annotato presentem paginam, salvo jure nostro et ecclesiarum nostrarum, confirmamus. Actum Pictavis, anno incarnati Verbi millesimo ducentesimo quarto, regni nostri vicesimo quinto. Astantibus in palacio nostro quorum nomina supposita sunt et signa. Dapifero nullo. S. Guidonis, buticularii. S. Mathei, camerarii. S. Droconis, constabularii. Data vacante cancellaria, per manum fratris Garini.

Ludovicus, Dei gratia, etc. Actum apud Sanctum Maxentium, anno Domini m. cc. tricesimo, mense julii1.

Quas quidem litteras superius insertas et inscriptas et omnia et singula in eis contenta, ratas et gratas, rataque [p. 59] et grata habentes, ipsas et ipsa laudamus et approbamus, auctoritate nostra regia et plena potestate confirmamus per presentes, si et in quantum majores, burgenses et habitatores de Niorto privilegiis, franchisiis et libertatibus, de quibus in predictis litteris fit mentio, hactenus debite usi sunt ; harum tenore presentium mandantes senescallo Pictavensi ceterisque justiciariis et officiariis nostris, presentibus et futuris, aut eorum locatenentibus, quathinus majores, burgenses et communiam dicte ville Niorti nostris presentibus approbacione, ratifficacione, confirmacione et gracia uti et gaudere faciant et paciantur, nullam molestiam sibi in contrarium inferentes. Salvo tamen in aliis jure nostro et in omnibus quolibet alieno. Quod ut stabile sit et perseveret, hiis presentibus nostrum sigillum in absencia magni ordinatum duximus apponendum. Datum Turonis, die vicesima prima mensis augusti anno Domini millesimo cccc. tricesimo quarto, regni nostri duodecimo2.

Sic signatum : Per regem, episcopo Magalonensi, domino de Treviis et aliis presentibus. J. Gilier. — Visa. Contentor. Chaligaut.


1 Cette charte de saint Louis, de juillet 1230, a été imprimée dans notre premier volume (t. XI des Arch. hist. du Poitou), p. 205, avec un vidimus de Charles le Bel, daté du 13 février 1322.

2 Les lettres de Charles VII avec les chartes de Philippe-Auguste et de saint Louis sont transcrites deux fois sur les registres du Trésor des chartes, insérées dans des vidimus de Louis XI (Amboise, novembre 1461) et de Charles VIII (le Plessis du Parc-lès-Tours, janvier 1484 n.s.). Elles ont été publiées par Chr. Augier de la Terraudière, Thrésor, etc., et Privilèges de la ville de Nyort. Nyort, 1675, in-12, p. 12, 14, et, d’après cet ouvrage, dans le recueil des Ordonnances des rois de France, in-fol., t. XI, p. 287 et 327 ; t. XIII, p. 204.