[p. 173]

DCXLVIII

Lettres de rémission octroyées à Jean Du Mas, archiprêtre de Mauzé, qui, assailli par des habitants de la Rochelle, contre lesquels il publiait des sentences et mandements apostoliques, frappa à mort, en se défendant, l’un d’eux nommé Pierre Barthélemy.

  • B AN JJ. 119, n° 402, fol. 234 v°
  • a P. Guérin, Archives historiques du Poitou, 21, p. 173-175
D'après a.

Karolus, etc. Notum facimus universis, presentibus et futuris, nobis pro parte amicorum carnalium magistri Johannis de Manso, bacalarii in legibus et archipresbyteri [p. 174] de Mausiaco, Xanctonensis diocesis, [expositum fuisse1], quod cum ipse, tanquam verus catholicus, olim quadam die certos processus apostolicos publicaret et exequeretur contra quosdam homines in villa de Rupella existentes, ipsis processibus inobedientes, eisdem exhibendo dictos processus et dicendo quod dictis processibus et mandatis apostolicis obedirent, quod ipsi sue salutis immemores facere dampnabiliter recusarunt, quinymo ex hiis indignati contra ipsum archipresbyterum et executorem se protinus insurgentes et commoti : « Fy, fy de te et tuis hujusmodi processibus apostolicis ! Tu es unus ribaldus, garcio, proditor et hereticus, et si te tenere possimus, in tali loco te ponemus quod nunquam videbis solem, et te faciemus mori mala morte. » Et hiis non contenti, magnos lapides in eum projecerunt vociferantes unanimiter et terribiliter in suo vulgari : « A luy, à luy ! » Et hoc facto, unus ipsorum vocatus Petrus Bartholomei, clericus, in dictum archipresbyterum manus injecit violentas, ipsum per capillos sui capitis fortiter trahendo et eum in hospicio suo, aliquibus suorum complicum et inobedientium ipsum executorem per spatulas turpiter impingentibus, violenter satagendo. Tunc archipresbyter ipse, videns se sic per dictos inobedientes et complices invasum et oppressum, et quod tunc fugere comode non poterat, metu mortis et terribilis hujusmodi insultus ac comminacionum dictorum complicum se defendendo et resistendo eontra eos, ac vim vi repellendo, cum aliàs eorum manus evadere nequivisset, quemdam gladium quem continue secum deferre consueverat evaginavit, de quo predictum Petrum Bartholomei, qui sic ipsum archipresbyterum per capillos trahebat et male tractabat, in calido motu percussit et sic à manibus ipsius et aliorum suorum complicum recessit ; ex qua percussione postmodum mors in ipsius Petri Bartholomei personam [p. 175] fuisse dicitur subsecuta. Et licet ipse archipresbyter remissionem et indulgentiam quatinus indigebat, à sancta Dei ecclesia super hoc obtinuerit, attamen ipse qui expost villam predictam de Ruppella non frequentavit, dubitat per justiciam temporalem super hoc in corpore sive bonis impediri, nostram gratiam humiliter sibi super hoc impartiri supplicando. Nos igitur, habito respectu ad predicta, factum mortis predicte ac omnem penam, offensam et emendam corporalem, criminalem et civilem, quam et quas idem archipresbyter incurrit et incurrere potuit pro predictis, eidem in casu predicto, et salvo jure partis civiliter prosequendi, remisimus, remittimus et quictamus, ac eum ad patriam famam et bona sua restituimus, auctoritate nostra regia et de gratia speciali, per presentes, procuratori nostro silentium perpetuum imponentes. Dantes per eosdem presentes in mandatis senescallo Xanctonensi et gubernatori de Ruppella, ceterisque justiciariis et officiariis nostris, presentibus et futuris, vel eorum locatenentibus et eorum cuilibet, prout ad eum pertinuerit, quatinus prefatum archipresbyterum nostra presenti gratia et remissione uti et gaudere pacifice faciant et permittant, nec ipsum in corpore sive bonis propter hoc impediant seu molestent, aut impediri seu molestari paciantur à quoquam, sed si quid in contrarium factum vel attemptatum fuerit, ad statum pristinum et debitum reducant aut reduci faciant indilate. Quod ut firmum et stabile permaneat in futurum, nostrum presentibus litteris fecimus apponi sigillum. Nostro in aliis et alieno in omnibus jure salvo. Datum Parisius, mense novembris anno Domini millesimo ccc° octogesimo primo, et regni nostri secundo.

Per consilium. G. Miton. — T. d’Estouteville.


1 Mots omis par le scribe.