[p. 419]

DCCCLXXXIV

Lettres d'amortissement en faveur de Simon de Cramaut, ancien évêque de Poitiers, patriarche d'Alexandrie, de sa terre de Pouant et des dîmes qu'il possède près de la ville de Loudun, à cause de sa terre de Nouzilly, et à Marigny, acquises des héritiers de Jean Cornet, dont il entend affecter le revenu, estimé ensemble à cent livres par an, à la fondation d'une maîtrise de musique en l'église de Poitiers1.

  • B AN JJ, 158, n° 103, fol. 58 v°
  • a P. Guérin, Archives historiques du Poitou, 24, p. 419-421
D'après a.

Karolus, Dei gratia Francorum rex. Ad perpetuam rei memoriam. Grata siquidem et continua nobis et progenitori nostro a magnis temporibus per dilectum et fidelem consiliarium nostrum Simonem de Cramaudo, olim episcopum Pictavensem, nunc vero patriarcham Alexandrinum et administratorem perpetuum ecclesie Carcassonensis, exhibita servicia et merita nos inducunt ut ad votorum suorum exaudicionem, illorum potissime que salutem anime respiciunt, debeamus nos reddere liberales. Notum igitur facimus universis, presentibus et futuris, quod nos, supplicationis dicti consiliarii nostri nobis per eum humiliter porrecte tenore perpenso, piam et devotam intencionem quam habet terrena in spiritualibus et caduca in eternis commutandi commendantes, ad sustentacionem et alimentacionem unius magistri musici et sex puerorum2 [p. 420] continuo in ecclesia Pictavensi officio divino insistentium, terram suam de Pouento in castellania nostra de Loduno sitam, nec non et decimas suas quas habet et possidet prope villam nostram de Loduno, Pictavensis diocesis, ad causam terre sue de Noiseillio3, et in loco de Marigneyo, quas acquisivit ab heredibus defuncti magistri Johannis Corneti4, una cum aliis redditibus usque ad estimacionem centum librarum turonensium rendualium, juxta et secundum consuetudinem patrie, assediaturas seu assignaturas, quas pro sue parentumque et benefactorum suorum animarum remedio ecclesie Pictavensi erogare intendit, de nostris certa scientia, auctoritate regia specialique gracia et plenitudine potestatis exnunc admortizamus per presentes ; prefato conciliario nostro insuper concedentes ut in usibus supradictis aut aliis piis predictas terras aut alias, usque tamen ad estimacionem centum librarum turonensium, ad consuetudinem patrie, ut predicitur, assediaturas, solum et duntaxat convertere et ordinare valeat, et eas personis ecclesiasticis assignare et transferre, ipsisque personis quibus per eum fuerint assignate ut easdem centum libras annui et perpetui redditus recipere, retinere, habere, percipere et possidere tanquam admortizatas, Deo ditatas et usibus divinis applicatas perpetuis temporibus valeant pacifice et quiete, absque eo quod ad eas vel partem ipsarum vendendum, alienandum aut extra manus suas ponendum per nostros vel successorum nostrorum officiarios quoscunque cogi possint quomodolibet in futurum. Satisfaciendo tamen nobis de parte tercia, juxta ordinacionem super hoc pernos ultimo factam. Quocirca dilectis [p. 421] et fidelibus gentibus camere compotorum nostrorum et thesaurariis nostris Parisius, omnibusque aliis justiciariis et officiariis nostris, modernis et futuris, vel eorum locatenentibus et ipsorum cuilibet, ut ad eum pertinuerit, damus tenore presentium in mandatis quatinus dictum consiliarium nostrum, decanum et capilulum ecclesie Pictavensis, seu magistrum et pueros supradictos, vel alias personas ecclesiasticas, quibus prefatas centum libras turonensium annui et perpetui redditus assignabit, nostra presenti gratia perpetuo, sine ulla inquietacione, uti et gaudere faciant et permittant, facta in contrarium, si que fuerint, ad statum pristinum et debitum celeriter reducentes, ordinacionibus, mandatis et inhibicionibus per nos factis aut faciendis, premissis in aliquo derogantibus, eciam de non admortizando, non obstantibus quibuscunque. Quod ut perpetue firmitatis robur obtineat, nostrum presentibus litteris fecimus apponi sigillum. Nostro in aliis et alieno jure salvo. Datum Parisius, die sexta decembris anno Domini millesimo CCCC° secundo, et regni nostri XXIII°
Per regem, in suo magno consilio, in quo dominus dux Borbonensis5, dominus Petrus de Navarra6, vos, et plures alii erant. Ferron.


1 L'acte de donation faite par Simon de Cramaut de sa terré de Pouant et autres biens énumérés dans ces lettres du roi est conservé aux archives de la Vienne, fonds du chapitre cathédral (série G, 258), ainsi qu'un amortissement de Pierre d'Amboise, vicomte de Thouars, en qualité de seigneur châtelain de Berrie, accordé pour cette même acquisition au chapitre de Poitiers.
2 Cette maîtrise dite « psalette » fut fondée par acte spécial du 10 octobre 1402. (Coll. dom Fonteneau, t. II, p. 195, d'après un titre de la cathédrale de Poitiers.)
3 Simon de Cramaut avait acheté la terre de Nouzilly, le 12 avril 1397, de Gérard de Maumont, seigneur de Tonnay-Boutonne; le contrat en fut ratifié, le 19 juin suivant, par Jean de Maumont. (Dom Fonteneau. id., t. II, p. 189.)
4 Jean Cornet est qualifié de chanoine de Poitiers et procureur du chapitre, dans des lettres de rémission en faveur dudit chapitre, datées du 14 mars 1376. (Voy. notre t. IV, p. 394-395 )
5 Louis II, né le 4 août 1337, duc de Bourbon de 1356 à sa mort (19 août 1410).
6 Pierre de Navarre. (Voy. ci-dessus, p. 286.)