[p. 423]

DCCCLXXXVI

Simon de Cramaut, patriarche d'Alexandrie, désirant décharger son domaine de Tilly en Loudunais d'une rente de vingt setiers de froment que les précédents seigneurs y avaient assise au [p. 424] profit de l'abbaye de Fontevrault, et faire l'assiette de ce revenu sur une autre terre, obtient du roi l'autorisation de le faire et l'amortissement en faveur des religieuses du nouveau fonds qui leur sera assigné.

  • B AN JJ. 158, n° 334, fol. 182 v°
  • a P. Guérin, Archives historiques du Poitou, 24, p. 423-426
D'après a.

Karolus, etc. Universis, presentibus pariter et futuris, hiis presentibus notum fiat nobis per dilectum et fidelem consiliarium nostrum Simonem, patriarcham Alexandrinum, expositum extitisse quod jamdudum inter religiosas abbatissam et conventum monasterii Fontis Evraudi et dominos de Tilleyo, eorumve successores, aut ab ipsis causam habentes seu habituri jamdictis abbatisse et conventui, sive succedentibus eis, pro ipsis et dicto monasterio assiderent et assignarent intra metas castellanie nostre de Loduno vel alibi, prout in confectis superinde litteris continetur, in bonis et competentibus locis viginti sextaria frumenti, ad mensuram de Loduno, annui et perpetui redditus admortisata, quoddam hospicium vocatum de Tilleyo1, in prelibata nostra situatum castellania, quod pro nunc ad prenominatum patriarcham cum suis appendentiis et pertinentiis spectans, a nobis dicte nostre castellanie causa tenetur et movet, a prestacione et solutione viginti sextariorum frumenti, ad antefattam mensuram, redditualium annis singulis, in et pro dictis hospicio et pertinentiis debitorum religiosis et monasterio sepedictis, atque admortisatorum, supranominati domini de Tilleyo et eorum successores, et ab eis causam habentes et habituri, necnon [p. 425] hospicium et pertinencie ante dicte quicti, immunes et exonerati prorsus et perpetim remanerent, et esto quod ipse noster consiliarius sit paratus assituacionem et assignacionem hujusmodi redditus modo formaque pretactis, facere, attamen idem nequit commode mancipari effectui, nisi ejus modi assidendum redditum, ad religiosarum et monasterii predictarum securitatem, admortisatum fore de cetero ordinare dignemur, ita quod hospicium et ejus pertinencie supradicte, in quantum concernit admortisatum redditum predictum quo onerate sunt, ut prefertur, ad prophaneitatis naturam redeant sintque extunc ab admortisatione secluse. Unde nobis dictus consiliarius noster, pretentus (sic) ex hoc nobis sive juri nostro nullum premissis attentis exoriri prejudicium aut aliquod interesse, humiliter supplicavit. Quam ob rem nos que pretanguntur considerantes, una cum acceptabilibus notabilibusque serviciis nobis per dictum consiliarium nostrum impensis, longa per tempora circa ea jugi continuacione persistendo, eidem consiliario nostro necnon religiosis memoratis, quatinus eos tangere potest, et eorum utrisque, pro ipsis suisque successoribus et causam habentibus seu habituris, pronunc vel imposterum ab eisdem concessimus et harum serie concedimus, auctoritate nostra regia et de gracia speciali, quatinus in casu pretacto et eisdem religiosis ac monasterio facta assituacione et assignacione de dictis viginti sextariis frumenti, in et super bonis ac competentibus locis, intra mettas nostre castellanie antefate aut alibi, antetactis modo et forma, in exoneracionem et descargiam hospicii et pertinentiarum designatarum superius, ac prenominati redditus quem in et super ipsis dicte religiose, ut dictum est, percipere consueverant et habere, hospicium ac pertinencie ipse, in quantum istiusmodi concernit redditum, ad prophaneitatis revertantur naturam et ab admortisacionis nexu perpetuis temporibus sint exempte, dictaque viginti sextaria frumenti sic ut premittetur prememorati [p. 426] reddiditus loca tradenda et assignanda, una cum locis in quibus fiet assituacio de eisdem, prout ea concernet, prophanacionem exuendo, admortisata et tanquam res admortisate sacrisque deputate usibus ex tunc in antea perpetuis sint et maneant temporibus, ac velut tales censeantur, habeantur et reputentur ubilibet ab eisdem religiosis, eisve succedentibus habenda et possidenda plenarie atque nunquam distrahenda aut alienanda, sive manus extra suas ponenda totaliter vel in parte, ad que ipsas nolumus posse aut debere aliqualiter coherceri. Dilectis et fidelibus gentibus compotorum nostrorum ac thesaurariis Parisius, ceterisque justiciariis et officiariis nostris, aut eorum locatenentibus modernis et posteris, ipsorumque cuilibet, prout spectaverit ad eundem, presentium tenore mandantes quatinus hujuscemodi concessione et gracia sepedictos consiliarium nostrum ac religiosas, eorumque successores et habituros ab ipsis causam, et ipsorum utroslibet, sicut eos tanget, uti et gaudere perpetuo faciant et permittant, nequaquam faciendo aut sinendo eis seu cuiquam ex ipsis, pronunc seu imposterum, contra harum tenorem et formam, inferri, dari vel impedimentum, perturbacionem aut aliquod molestamen. Et ut hec omnia perpetua stabilitate fruantur, nostrum hiis presentibus fecimus apponi sigillum. Nostro in reliquis et alieno in omnibus jure salvo. Datum Parisius, mense aprilis ante Pasca anno Domini millesimo CCCC° secundo, et regni nostri XXIII°.
In requestis per vos, ex regis ordinacione et precepto tentis, archiepisco Auxitano necnon episcopis Noviomensi2 et Tornacensi3 plurisque aliis presentibus. P. Manhac.


1 La terre de Tilly dans la châtellenie de Loudun ou une partie, dont le revenu était estimé alors à douze livres par an, avait été donnée à l'abbaye de Fontevrault par la veuve de Guillaume Gaudin, lorsqu'elle fit sa profession religieuse dans ce monastère, d'après des lettres d'amortissement de ce domaine, données en mars 1365. (Voy. notre t. III, p. 333-335.) Nous n'avons pas retrouvé l'origine de l'acquisition de cette terre par le cardinal de Cramaut. Elle fut de celles dont il disposa par son testament en faveur de Jean de Cramaut, son neveu, et qui devaient appartenir aux évêques de Poitiers, après la mort de celui-ci, dans le cas où il ne laisserait pas de lignée, éventualité qui se réalisa. (Voy. ci-dessus, p. 186, note.)
2 Jean d'Armagnac, cardinal archevêque d'Auch, Philippe de Moulin, évêque de Noyon.
3 Louis de La Trémoïlle fut évêque de Tournay de 1389 à octobre 1410.