[p. 247]

MDCXXVII

Lettres d’anoblissement d’André Gendrot, habitant de Thouars, moyennant cent écus d’or

  • B AN JJ. 205, n° 129, fol. 68
  • a P. Guérin, Archives historiques du Poitou, 41, p. 247-250
D'après a.

Ludovicus, Dei gracia Francorum rex. Probitatis merita, nobiles actus gestusque laudabiles et virtutum insignia quibus persone decorantur et ornantur merito nos inducunt ut eis juxta opera, proprio creatoris exemplo, tribuamus ac eos eorumque posteritatem et prolem favoribus congruis et nobilium honoribus, ut nomen rei consonet, attolamus, ut ipsi hujusmodi prerogativa letentur, ceterique ad agenda que bona sunt ardencius aspirent et ad honores, suffragantibus virtutum bonorumque operum meritis, adipiscendos alicientur et advollent. Notum igitur facimus universis, presentibus et futuris, quod nos, attendentes vitam laudabilem, morum honestatem fidelitatemque et alia quamplurimum virtutum merita, que in dilecto nostro Andrea Gendrot1 in villa nostra Thouarcii [p. 248] commorante, nonnullorum fidedignorum testimonio novimus suffragari, pro quibus non immerito apud nos se reddidit gratum et acceptum, nos personam et prolem ipsius honorare volentes sic quod sibi et posteritati sue ac proli perpetuum cedere valeat ad honorem, eundem Andream Gendrot cum tota ejus posteritate et prole et eorum quemlibet, de nostre regie potestatis plenitudine et speciali gracia, nobilitavimus et nobilitamus per presentes, nobilesque facimus et abiles reddimus ad omnia et singula quibus ceteri nobiles regni nostri utuntur ac uti possunt et consueverunt, ita quod ipse Andreas Gendrot ejusque posteritas et proles masculina, in legitimo matrimonio procreata et procreanda, a quocumque milite voluerint cingulo milicie valeant decorari. Concedentes, eidem Gendrot universeque posteritati sue et proli ex legitimo matrimonio procreate et procreande, quod ipsi et eorum quemlibet utriusque sexus, in omnibus et singulis suis causis, actibus, locis et rebus motis et movendis in judicio et extra pro nobilibus et ut nobiles ab omnibus de cetero teneantur, habeantur et imperpetuum ponantur (sic) quibuscumque nobilitatibus, privilegiis, prerogativis, franchisiis, honoribus, libertatibus et juribus universis et singulis quibus ceteri nobiles dicti regni nostri gaudere possunt et utuntur, paciffice, libere et quiete utantur et gaudeant, et quod ipse ejusque posteritas et proles, de legitimo matrimonio procreata et procreanda, feuda, retrofeuda nobilia aliasque possessiones nobiles, quecunque sint et quacunque prefulgeant auctoritate, acquirere possint acquisitaque et jam habita per eum ejusdemque posteritatem et prolem, ac in futurum acquirenda et habenda perpetuo retinere, habere et possidere licite valeant atque possint, ac si fuissent vel essent ab antiquo originaliter nobiles, et a personis nobilibus, ex utroque latere procreati, absque eo quod ea vel eas aut aliqua earum in parte vel in toto vendere seu extra [p. 249] manum eorum ponere nunc vel quomodolibet in futurum cogantur. Et hoc mediante summa centum scutorum auri, quibus (sic) dictus Andreas Gendrot nobis realiter tradidit pro in quibusdam nostris negociis implicando, et mediante qua summa dictum Andream Gendrot ab omni financia, quam nobis propter hoc debere potest, quictavimus et quictamus de nostra ampliori gracia per presentes, manu nostra signatas, non obstante quod summa ad quam dicta financia ascendere posset non sit hic aliter designata et specificata. Quocirca dilectis et fidelibus gentibus compotorum nostrorum et thesaurariis2 ac ceteris justiciariis et officiariis nostris et eorum cuilibet, presentibus et futuris, tenore presentium damus in mandatis quatinus eundem Andream Gendrot et ejus posteritatem et prolem utriusque, sexus in legitimo matrimonio procreatam et procreandam nostra presenti nobilitacione, gracia, quictacione et aliis premissis uti ac gaudere faciant et permittant pacifice et quiete, nec ipsos aut eorum aliquem contra presentium tenorem ullatenus inquietent aut molestent, nec inquietari aut molestari permittant nunc nec quomodolibet in futurum. Quod ut firmum et stabile perpetuo perseveret, nostrum presentibus duximus apponi sigillum. Salvo in aliis jure nostro et in omnibus quolibet alieno. Datum apud locum de Forgis prope Caynonem, in mense februarii, anno Domini millesimo quadragentesimo septuagesimo octavo, et regni nostri decimo octavo.

Sic signatum : Loys. Per regem, comite de Marle3 Marescalo Francie, Gubernatore Delphinatus, domino de Argentonio [p. 250] et aliis presentibus, L. Tinto. — Visa, Contentor. Rolant.


1 Dans notre tome IX, nous avons publié des lettres d’abolition de septembre 1448, en faveur de Jean Gendrot, marchand de Thouars, qui, étant commis du receveur des aides de Poitou dans le pays thouarsais, avait mis en circulation trente ou quarante mille mailles du pays de Liège, qu’il avait achetées en bloc et revendues avec bénéfice. A cette occasion, nous avons donné quelques renseignements sur plusieurs membres de cette famille notable de la vicomté de Thouars. (Arch. hist. du Poitou, t. XXXII, p. 90 à 94.) André Gendrot, anobli au mois de février 1479, était le fils de ce Jean et de Guillemine Flamand. Il avait épousé Catherine Exarton, à cause de laquelle il rendit aveu le 16 juin 1454 du fief de La Thimarière à Jean Le Mastin (Arch. de la Vienne, E2 631, n° 8). Cette famille possédait aussi la seigneurie de Bilazais, tenue d’abord de l’abbaye de Sainte-Croix de Poitiers, puis de la vicomté de Thouars ; son père en fit aveu à l’abbaye, et son fils, Colin ou Nicolas au vicomte. André Gendrot, qualifié commis du receveur des aides de Poitou au siège de Thouars, figure avec Simon Blandin, receveur, et plusieurs autres officiers de finances de Poitou, demandeurs, dans un procès jugé en 1468 et 1469 par la Cour des aides, dont il a été question dans notre précédent volume à propos de Simon Blandin (p. 64, note). Nous verrons, dans des lettres de rémission de mars 1481, le récit d’une rixe survenue entre gentilshommes du ban de Poitou, et dans laquelle le fils aîné d’André, Nicolas Gendrot, frappa mortellement Gilles Le Bascle.

2 C’est, sans doute, parsuite d’une distraction du scribe que l’adresse au sénéchal du Poitou est omise dans cet acte.

3 Il s’agit de Pierre de Rohan, seigneur de Gyé, créé maréchal de France en 1475, plus connu sous le nom de maréchal de Gyé. Il était seigneur de Parhoet, du Verger, comte de Marle et de Porcien, etc., engagiste de la seigneurie de Fontenay-le-Comte (Cf. notre vol. précédent, Introduction, p. xxxvii), mort le 22 avril 1513.